Tütün Fabrikası Örneği: Kablo Koruma Ve Taşıma Sistemleri Kurulumu
Endüstriyel tesislerde kablo koruma ve taşıma sistemleri, yalnızca enerji ve veri iletimi için değil; aynı zamanda güvenlik, süreklilik ve verimlilik için kritik bir altyapıdır. Özellikle tütün fabrikaları, hem yüksek hassasiyetli üretim makineleri hem de yangın riski yüksek ortamlarıyla özel mühendislik çözümleri gerektirir.
Bir tütün fabrikasında kablo tesisatının doğru kurulması; üretim hatlarının kesintisiz çalışmasını, güvenlik sistemlerinin sorunsuz işlemesini ve çalışanların güvenliğini garanti eder. Bu yazıda, bir tütün fabrikasında kablo koruma ve taşıma sistemlerinin nasıl kurulduğunu, hangi ürünlerin seçildiğini ve tesisat aşamalarının mühendislik detaylarını adım adım ele alacağız.
1. Kablo Koruma ve Taşıma Sistemlerinin Önemi
Tütün fabrikaları özel risklere sahiptir:
-
Yanıcı toz ortamı: Tütün tozu patlama ve yangın riskini artırır.
-
Yüksek nem ve sıcaklık değişimleri: Kabloların izolasyonuna zarar verebilir.
-
Sürekli çalışan makineler: CNC kesiciler, kurutma fırınları, paketleme makineleri.
-
Hassas otomasyon sistemleri: PLC panoları, sensörler, üretim kontrol sistemleri.
Bu nedenle kablolar, korumasız bir şekilde açıkta bırakılmamalı, mutlaka boru, kanal ve hareketli sistemler içerisinde taşınmalıdır.
2. Tesisat Kurulumuna Başlangıç: Proje Planlama
Her şey, proje tasarım aşamasıyla başlar.
-
Öncelikle fabrikanın enerji dağıtım şeması hazırlanır.
-
Elektrik panosu → üretim hatları → kontrol odası → güvenlik sistemleri bağlantıları çizilir.
-
Yüksek akım (enerji hatları) ile düşük gerilim (data ve sensör kabloları) güzergâhları ayrılır.
Planlama sırasında şu kriterler dikkate alınır:
-
Yangın riski olan bölgelerde metal boru sistemleri (EMT, IMC, RMC).
-
Hareketli makinelerde spiral boru ve hareketli kanal kullanımı.
-
Yer altı tesisatında koruge veya galvaniz çelik borular.
3. Tesisat Aşamaları
3.1 Ana Enerji Hatları
-
Ana pano çıkışından tüm üretim bölümlerine EMT borular döşenir.
-
Yüksek akım hatları için daha kalın çaplı IMC veya RMC borular kullanılır.
-
Borular tavana veya duvara sabitlenir, kelepçelerle desteklenir.
Kullanılan Ürünler:
-
EMT Boru (UL belgeli, galvaniz kaplı)
-
IMC Boru (daha kalın çelik gövdeli)
-
Rakorlar ve buatlar
3.2 Aydınlatma ve Ofis Hatları
-
Üretim alanında nem ve toza dayanıklı IP65 armatürler monte edilir.
-
Kablolar PVC kablo kanalları veya EMT borular içinde taşınır.
-
Ofis bölümlerinde dekoratif kablo kanalları tercih edilebilir.
Kullanılan Ürünler:
-
PVC Kablo Kanalı
-
EMT Boru (iç mekan için)
-
Priz ve anahtar buatları
3.3 Üretim Makineleri ve Hareketli Hatlar
Tütün kesme, kurutma, sarma ve paketleme makineleri sürekli hareketli parçalara sahiptir.
-
Bu makinelerde kablolar, hareketle birlikte zarar görmemesi için hareketli kanallar (kablo zincirleri) içinde taşınır.
-
Robotik kollarda veya dinamik hatlarda Tubiflex ve Conduflex borular kullanılır.
Kullanılan Ürünler:
-
Plastik Hareketli Kanal (hafif makineler için)
-
Çelik Hareketli Kanal (ağır makineler için)
-
Tubiflex / Conduflex esnek metal borular
3.4 Yangın ve Güvenlik Sistemleri
-
CCTV kamera kabloları, alarm sistemleri ve duman dedektörleri için ayrı hatlar çekilir.
-
EMI etkisini önlemek için bu hatlar metal borular içinde taşınır.
-
Kasa odası ve güvenlik bölümleri için Ex-proof konduletler ve buatlar kullanılır.
Kullanılan Ürünler:
-
EMT Boru
-
Ex-proof Kablo Rakorları
-
Metal Buatlar
3.5 Yeraltı Hatları
-
Fabrika içi enerji nakil hatları, yer altından geçebilir.
-
Bu hatlar için koruge boru veya galvaniz çelik borular tercih edilir.
-
Nem ve kimyasal direnci yüksek PE borular da kullanılabilir.
Kullanılan Ürünler:
-
Koruge Boru (spiral dış, düz iç yüzey)
-
Galvaniz Çelik Boru
-
Beton kablo kanalları
3.6 Kontrol Odası ve Veri Hatları
-
PLC panoları, sensör sistemleri ve bilgisayar ağları için kullanılan data kabloları özel korumaya ihtiyaç duyar.
-
Fiber optik kablolar, EMI korumalı galvaniz borular içinde taşınır.
-
Tüm kablolar ayrı kablo kanalları içinde düzenlenir.
Kullanılan Ürünler:
-
Fiber optik kablo için EMT boru
-
Halojensiz data kabloları
-
Metal kablo kanalı
4. Montaj Teknikleri
-
Borular dirseklerle düzgün dönüşler yapacak şekilde monte edilir.
-
Kablolar, borulara çekme yayı yardımıyla yerleştirilir.
-
Doluluk oranı %40’ı aşmamalıdır.
-
Her 30–40 metrede bir çekme kutusu (buat) eklenmelidir.
5. Kablo Koruma Sistemlerinde Kullanılan Standartlar
-
TS EN 61386: Kablo koruma sistemleri standardı
-
IEC 60332: Yangına dayanım testleri
-
IEC 60529: IP koruma dereceleri
-
ATEX: Patlamaya dayanıklı bölgeler için standartlar
6. Örnek Proje Akışı (Tütün Fabrikası)
-
Proje Tasarımı: Elektrik ve data hatlarının şematik çizimi
-
Ürün Seçimi: EMT, IMC, hareketli kanal, Tubiflex, kondulet, buat
-
Ana Enerji Hatları Montajı: EMT ve IMC borularla
-
Aydınlatma ve Ofis Hatları: PVC kanal + EMT boru
-
Üretim Makineleri: Hareketli kanal + Tubiflex
-
Yangın ve Güvenlik Hatları: Ex-proof boru ve buat
-
Yeraltı Hatları: Koruge ve galvaniz borular
-
Kontrol Odası: Fiber optik kablolar için EMI korumalı borular
-
Test ve Devreye Alma: Tüm hatlar standartlara göre test edilir.
7. Kablo Koruma ve Taşıma Sistemlerinin Katkıları
-
Yangın güvenliği: Alev sızdırmaz borular ile risk minimuma iner.
-
Kesintisiz üretim: Kablo hasarlarının önlenmesi sayesinde üretim durmaz.
-
Veri güvenliği: EMI korumalı sistemler ile data kaybı yaşanmaz.
-
Uzun ömür: Galvaniz çelik ve hareketli kanallar ile bakım ihtiyacı azalır.
-
Estetik düzen: Özellikle kontrol odalarında tertipli görünüm sağlanır.
Sonuç
Bir tütün fabrikasında kablo koruma ve taşıma sistemlerinin kurulumu, yalnızca teknik bir gereklilik değil, aynı zamanda güvenlik ve verimlilik açısından hayati bir adımdır. EMT borular, hareketli kanallar, Tubiflex, koruge borular ve ex-proof aksesuarlar sayesinde fabrika altyapısı uzun ömürlü, güvenli ve uluslararası standartlara uygun hale gelir.
Bir mühendis gözüyle bakıldığında; doğru ürün seçimi, uygun montaj teknikleri ve düzenli bakım sayesinde, kablo altyapısının ömrü uzatılır ve üretim sürekliliği garanti altına alınır.
