Telefon
0 (232) 469 39 49

İletişim Bilgilerimiz

Blog

Elektrik Akımı Ve Kablo Seçimi: Güvenlik Ve Verimlilik İçin Doğru Yaklaşım

Elektrik tesisatlarının güvenli ve verimli çalışabilmesi için doğru kablo seçimi kritik öneme sahiptir. Yanlış seçilen kablolar, aşırı ısınma, enerji kayıpları, hatta yangın riskine kadar ciddi sorunlara yol açabilir. Bu nedenle kablo seçimi yalnızca “akımı taşıyacak” bir iletken belirlemek değil, aynı zamanda akım kapasitesi, izolasyon, çevresel koşullar ve güvenlik standartlarını dikkate alan mühendislik sürecidir.

Bu yazıda elektrik akımı ve kablo seçimi arasındaki ilişkiyi, mühendislik parametrelerini ve doğru seçim için izlenmesi gereken adımları ele alacağız.

 

 

1. Elektrik Akımı ve Kablo Arasındaki İlişki

Elektrik akımı, kablonun kesiti (çapı) ile doğrudan ilişkilidir.

  • Dar kesitli kablo → Akımı taşımakta zorlanır, ısınır, ömrü kısalır.
     

  • Gereğinden kalın kablo → Gereksiz maliyet artışı yaratır.
     

Doğru kablo seçimi, hem enerji verimliliği hem de güvenlik açısından optimum çözümü sağlar.

 

 

2. Kablo Seçiminde Temel Parametreler

2.1 Akım Taşıma Kapasitesi

Kablonun sürekli taşıyabileceği akım miktarıdır. Bu değer, kablonun kesitine, izolasyon malzemesine ve döşeme yöntemine göre değişir.

2.2 Gerilim Düşümü

Uzun mesafelerde, kablo üzerinden geçen akım gerilim düşümüne yol açar. Bu, cihazların verimli çalışmasını engeller. Mühendisler genellikle %3’ü geçmeyen gerilim düşümü hedefler.

2.3 Kısa Devre Dayanımı

Kablo, ani kısa devre akımlarına karşı dayanıklı olmalıdır. İzolasyon malzemesi bu noktada kritik rol oynar.

2.4 Çalışma Ortamı

  • Nemli alanlarda suya dayanıklı kablolar,
     

  • Yüksek sıcaklıkta XLPE izolasyonlu kablolar,
     

  • Açık hava tesisatında UV dayanımlı kablolar seçilmelidir.
     

 

 

3. Doğru Kablo Kesiti Seçimi

Akım (A)

Kesit (mm²)

Kullanım Alanı

10 – 16

1,5 mm²

Aydınlatma devreleri

16 – 25

2,5 mm²

Priz devreleri

25 – 40

4 mm²

Klima, fırın gibi cihazlar

40 – 63

6 mm²

Küçük sanayi makineleri

63 – 100

10 mm²

Ana besleme hatları

(Not: Değerler kabaca örnek olup, yönetmelikler ve projeye göre değişebilir.)

 

 

4. Kablo Seçiminde İzolasyonun Rolü

  • PVC İzolasyon: Konut ve ofislerde yaygın, düşük maliyetli
     

  • XLPE İzolasyon: Yüksek sıcaklık dayanımı, sanayi tesislerinde
     

  • Halojensiz İzolasyon: Yangın güvenliği yüksek, hastane ve AVM’lerde
     

 

 

5. Kablo Seçiminde Yapılan Hatalar

  • Gereğinden ince kablo seçmek → Aşırı ısınma ve yangın riski
     

  • Gereksiz kalın kablo seçmek → Yüksek maliyet
     

  • Çevre koşullarını dikkate almamak → Kablonun hızlı yıpranması
     

  • Gerilim düşümü hesabını göz ardı etmek → Cihazların verimsiz çalışması
     

 

 

6. Mühendislik Perspektifi

Kablo seçiminde mühendislerin kullandığı hesaplamalar:

  • I = P / (√3 x V x cos φ) → Üç fazlı akım hesabı
     

  • ΔV = (2 x L x I x ρ) / A → Gerilim düşümü hesabı
     

  • Kısa devre akımı dayanımı → IEC 60364 standardına göre belirlenir.
     

Bu hesaplamalar, kablonun hem güvenli hem de verimli çalışmasını sağlar.

 

 

7. Geleceğe Bakış

  • Akıllı kablolar: Anlık sıcaklık ve akım takibi yapabilen sensörlü kablolar yaygınlaşacak.
     

  • Enerji verimliliği odaklı kablolar: Daha düşük kayıplı iletkenler geliştirilecek.
     

  • Sürdürülebilir izolasyon malzemeleri: Halojensiz ve geri dönüştürülebilir izolasyon ön planda olacak.
     

 

 

Sonuç

Elektrik akımı ve kablo seçimi, tesisatın güvenliği ve verimliliği için en kritik mühendislik adımlarından biridir. Doğru kablo seçimi; akım taşıma kapasitesi, gerilim düşümü, kısa devre dayanımı ve çevresel koşullar dikkate alınarak yapılmalıdır. Bu yaklaşım hem kullanıcı güvenliğini sağlar hem de tesisatın ömrünü uzatır.

9/23/2025